فرش را میتوان یکی از کهنترین و ماندگارترین هنرهای ایرانی دانست که به عنوان نمادی از فرهنگ ایران به جهان معرفی شده است. فرش از جمله مهمترین عناصر استفاده شده در فضاها و دکوراسیونهای داخلی میباشد. زمانی که صحبت از خرید فرش میشود، یکی از اولین سوالاتی که به ذهن خطور میکند این است که فرش ماشینی خریداری کنیم یا فرش دستباف؟ تفاوت بین فرش ماشینی و دستباف از لحاظ شیوه بافت تعیین میشود. فرشهای ماشینی با استفاده از دستگاههای بافندگی بافته شده و فرشهای دستباف همانطور که از نامشان برمیآید به دست هنرمندان بافته میشود. در دنیای امروز رقابت زیادی بین فرشهای ماشینی و فرشهای دستباف وجود دارد که همین رقابتها سبب شده تا بسیاری از افراد در هنگام خرید دچار سردرگمی شوند.
از این رو در این مقاله قصد داریم تا به بررسی فرشهای ماشینی و دستباف پرداخته و تفاوت آنها را بررسی کنیم. در نهایت نیز متوجه میشویم که کدام یک ارزش خرید بیشتری دارد. با مجله فرش مشهد اردهال همراه شوید.
ویژگیهای فرش دستباف
چنانچه پیشتر بیان شد، فرش دستباف به فرشهایی گفته میشود که بر روی دار قالی و با استفاده از دست بافته میشوند. در بافت این فرش گرههای متعدد به شکل تار و پود ایجاد شده و در نهایت طرح و نقشی بینظیر خلق میشود. از آنجایی که فرشهای دستباف هنر دست هنرمندان ماهر میباشد، دارای کیفیت و دوام بیشتری بوده و به واسطه بافته شدن با دست از استحکام بیشتری برخوردار هستند. در بافت فرشهای دستباف از رنگهای بیشتری استفاده میشود و الیاف به کار رفته در بافت آنها نیز جزو الیاف طبیعی میباشد. همین امر سبب میشود تا فرش در زمستان گرم و در تابستان خنک باشد. فرشهای دستباف اصالت و ارزش مادی و معنوی بیشتری دارند.
ویژگیهای فرش ماشینی
پیشرفت تکنولوژی به دنیای فرشها نیز نفوذ کرده و سبب شده تا امروزه با مفهومی به نام فرشهای ماشینی مواجه شویم. فرشهای ماشینی همانطور که از نامشان مشخص است با استفاده از دستگاههای بافندگی بزرگ بافته میشوند. بافت فرش به وسیله این دستگاهها سبب میشود تا طرحها و الگوهای موجود در نقشه فرش به شکلی دقیق و مشخص بافته شوند و هیچگونه عیب و نقصی در گرهها و طرح و نقش وجود نداشته باشد.
فرشهای ماشینی با همان طرح و نقشه فرشهای دستباف بافته میشوند و از آنجایی که از تنوع بینظیری برخوردارند به رقیبان سرسختی برای فرشهای دستباف تبدیل شدهاند. در بافت این فرشها از الیاف مصنوعی متنوعی استفاده شده است که در این بین الیاف اکریلیک جزو باکیفیتترینها میباشد. عامل دیگری که فرشهای ماشینی را به رقیبان سرسخت فرشهای دستباف بدل کرده است، قیمت این فرشها میباشد. فرشهای ماشینی نسبت به فرشهای دستباف از قیمت کمتری برخوردار هستند. قیمت کمتر و تنوع بیشتر سبب شده تا افراد زیادی نسبت به خرید فرشهای ماشینی ترغیب شوند.
بیشتر بخوانید: چه فرشی به چه مبلی می آید؟
تفاوت بین فرش ماشینی و دستباف
در بالا به این نکته اشاره کردیم که فرشهای ماشینی با همان طرح و رنگ فرشهای دستباف بافته میشوند. همین امر سبب شده تا بسیاری از افراد در تشخیص فرشهای ماشینی از دستباف دچار مشکل شوند. میان فرشهای ماشینی و دستبافت تفاوتهایی وجود داشته که با توجه به این تفاوتها میتوان به سهولت فرشهای ماشینی را از فرشهای دستباف تشخیص داد. در ادامه به بررسی این تفاوتها میپردازیم.
✔️طرح و نقش فرش
از آنجایی که فرشهای دستباف با استفاده از دست بافته میشوند، احتمال آن که نقشهای یکسان به کار رفته در قسمتهای مختلف فرش کاملا متقارن و هم اندازه نباشند وجود دارد. علت این امر نیز آن است که ضخامت الیاف و ضخامت نخهای استفاده شده به عنوان پود قالی با یکدیگر برابر نبوده و همین امر میتواند در اندازه طرحها تاثیرگذار باشد. این در حالیست که فرشهای ماشینی دارای طرحهای کاملا یک اندازه و متقارن میباشند.
✔️شکل قرارگیری گرهها در پشت فرش
تفاوت دیگری که میان فرشهای ماشینی و دستباف وجود دارد در شکل گرههای پشت فرش است. در فرشهای دستباف گرهها کاملا یکنواخت نبوده که این امر مجددا به دلیل ضخامت متفاوت الیاف میباشد. این در حالیست که در فرشهای ماشینی تمامی گرههای پشت فرش یکسان هستند.
✔️نوع الیاف به کار رفته در بافت فرش | تفاوت بین فرش ماشینی و دستباف
از دیگر تفاوتهای موجود میان فرشهای ماشینی و دستباف میتوان به نوع الیاف به کار رفته در بافت آنها اشاره کرد. در بافت فرشهای ماشینی از الیاف مصنوعی از قبیل ابریشم مصنوعی، اکریلیک، جوت و پلیاستر استفاده شده، در حالی که الیاف به کار رفته در بافت فرشهای دستباف الیاف طبیعی مانند ابریشم طبیعی، پشم و کرک هستند.
✔️کنارهها و لبههای فرش
یکی دیگر از فرقهای بارز فرشهای ماشینی و فرشهای دستباف در لبهها و کنارههای فرش قابل مشاهده است. در فرشهای دستباف کناره فرش همان رشتههای پود بوده که در لبه فرش پیچیده میشود. از روی همین طرههای کناره فرش نیز میتوان اصالت و محل بافت فرش را دانست. لبههای فرش نیز در فرشهای دستباف با دست دوخته میشوند که احتمال آن که لبه ناهموار بوده و یا به شکل مستقیم دوخته نشده باشد وجود دارد. این در حالیست که در فرشهای ماشینی لبهها و کنارهها به شکل هموار و یکنواخت دوردوزی میشوند.
✔️ریشههای فرش | تفاوت بین فرش ماشینی و دستباف
با توجه به ریشههای فرش نیز میتوان از ماشینی یا دستباف بودن آن مطلع شد. در فرشهای ماشینی ریشهها به دور فرش دوخته شدهاند. این در حالی است که در فرشهای دستباف ریشهها جزوی از بافت فرش بوده و در واقع همان رشتههای تار هستند که به شکل ریشه فرش درآمدهاند.
✔️رنگهای به کار رفته در بافت فرش
در فرشهای دستباف در حالت حداقلی از 30 رنگ برای بافت فرش استفاده میشود. در صورتی که بسیاری از فرشهای ماشینی دارای 8 تا 14 رنگ میباشند. از طرفی ثبات رنگ در فرشهای ماشینی و دستباف نیز با یکدیگر متفاوت است. از آنجایی که در فرشهای دستباف از الیاف طبیعی رنگ شده با مواد طبیعی استفاده میشود، در صورت شستشوی غیراصولی احتمال رنگ پس دادن فرش و آسیب رسیدن به فرش دستباف وجود دارد.
✔️دوام فرش
دوام فرش دستباف نسبت به فرشهای ماشینی بیشتر است؛ چرا که در این فرشها از الیاف طبیعی استفاده شده و بافت فرش با استفاده از گرههای دستی انجام شده است. عمر مفید فرشهای ماشینی بین 15 تا 20 بوده، در حالی که فرشهای دستباف در صورت استفاده صحیح تا 30 سال نیز عمر میکنند.
✔️نرمی و لطافت | تفاوت بین فرش ماشینی و دستباف
استفاده از الیاف طبیعی در فرشهای دستباف سبب شده تا این فرشها نرمی و لطافت بیشتری نسبت به فرشهای ماشینی داشته و لطافت خود را در گذر زمان از دست ندهند. در مقابل فرشهای ماشینی نه تنها نرمی کمتری دارند، بلکه به مرور زمان پا خورده شده و لطافت خود را از دست میدهند.
✔️تفاوت قیمت
از شاخصههای مهمی که میتواند فرشهای ماشینی را از دستباف متمایز کند قیمت این فرشها میباشد. صرف زمان طولانی، بافت با دست و استفاده از الیاف طبیعی سبب میشود تا فرشهای دستباف قیمت به مراتب بالاتری نسبت به فرشهای ماشینی داشته باشند. گاهی این تفاوت قیمت به 2 یا 2.5 برابر نیز میرسد.
بیشتر بخوانید: فرش ماشینی مدرن
ارزش خرید فرش ماشینی بیشتر است یا فرش دستباف؟
با توجه به نکات ذکر شده شاید این سوال برایتان پیش بیاید که کدام یک از فرشهای ماشینی و دستباف ارزش خرید بیشتری دارد. در پاسخ به این سوال باید گفته شود که ارزش خرید هر دو فرش با توجه به نوع کاربری مد نظر یکسان میباشد. اگر به دنبال فرشهای اصیل و چشمنواز بود و برای خرید فرش محدودیت بودجه ندارید بدیهی است که فرشهای دستباف گزینههای جذابی هستند. در مقابل اگر به دنبال یک فرش باکیفیت و با قیمت مناسب هستید و از طرفی علاوه بر طرحهای کلاسیک به سبک و طرحهای مدرن و مینیمال نیز علاقمندید، فرشهای ماشینی گزینههای مناسبتری میباشند. در ضمن در میان فرشهای ماشینی دستتان برای خرید فرش با سایزهای خاص باز است.
تفاوت بین فرش ماشینی و دستباف از نگاه شما
یکی از سوالاتی که بسیاری از افراد در هنگام خرید فرش با آن روبرو میشوند آن است که فرش دستباف بهتر است یا فرش ماشینی؟ فرشهای دستباف با استفاده از دار قالی و با دست بافته میشوند، در حالی که در بافت فرشهای ماشینی از دستگاههای بافندگی استفاده میگردد. این عامل به علاوه تفاوت در الیاف به کار رفته در بافت فرشهای دستباف و ماشینی سبب شده تا این فرشها تفاوتهایی با یکدیگر داشته باشند. تفاوتهایی که میتواند در انتخاب میان این دو فرش تاثیرگذار باشد. در بالا به بررسی ویژگیهای فرشهای دستباف و ماشینی پرداخته و تفاوتهای این دو را بررسی کردیم. نظر شما در این باره چیست؟ کدام فرش را جهت خرید ترجیح میدهید؟ اگر این مقاله برایتان مفید بود، آن را برای دوستانتان بفرستید.
بیشتر بخوانید: بهترین فرش های ماشینی برای دکوراسیون مدرن
